Anna Brzezińska

yukiyuki

Dyskutujemy o różnych książkach fantasy, a brakuje na forum jednej z moich ukochanych autorek - Anny Brzezińsiej. Jej fantasy jest kobiecie i... dojrzałe - innego określenia nie mam na określenie tego typu pisarstwa. Postacie są niejednoznaczne - zmieniają się, rozwijają i uczą, a ich ocena na początku, w żaden sposób nie jest taka sama jak na końcu lektury. Bohaterowie potrafią być okrutni i bezmyślne, mściwi i wielkoduszni. To ludzie walczący z przeznaczeniem, albo idący prostą drogą ku jego wypełnieniu. To ludzie mający w sobie krew bogów, demonów, ludzie zawierający pakty z siłami silniejszymi niż oni sami - i bardziej obcymi, niż można sobie wyobrazić.

Każda książka tej autorki to przygoda. Zaczęłam ją od sagi o Twardokęsku - która jest naprawdę dobra i nie rozczarowała mnie w najmniejszym stopniu. Tyle, że nadal nie jest zakończona i nie mam już nadziei, że dożyję tego cudu...

Ale są jeszcze "Wody głębokie jak niebo" - to majstersztyk. Perełeczka za perełką - każde opowiadanie ma w sobie magię. Czytałam ten zbiorek już dwukrotnie, kilka opowiadań kolejne dwa razy. I nigdy mi się nie znudzą. I zawsze znajduję w nich coś jeszcze.

Jestem ciekawa czy ktoś jeszcze zna tą autorkę - i może ma ochotę o niej podyskutować Wink

Saga o zbóju Twardokęsku, część 1
Zbójecki gościniec (PLEWY NA WIETRZE - wersja poprawiona i rozszerzona wydana przez wydawnictwo RUNA)

Debiutancka powieść Anny Brzezińskiej otrzymała w 2001 roku nagrodę im. Zajdla.
Barwny świat wykreowany przez autorkę zamieszkany jest przez bogów, ludzi i baśniowe zwierzołaki. Skłócone bóstwa walczą o panowanie nad światem, bez skrupułów posługując się śmiertelnikami we wzajemnych rozgrywkach. Jednym z pionków w tej grze jest Szarka, zaginiona córka księcia, która wyrusza w świat na poszukiwanie ukochanego mężczyzny. Ciążące na niej wyroki przeznaczenia sprawiają, że na każdym kroku towarzyszy jej śmierć i pożoga. Szarka staje się wybranką bogini Fei Flisyon od Zarazy. Przez przypadek uwalnia z lochu zbója Twardokęska, skazanego na śmierć za rozboje na gościńcach. Do wędrowców przyłącza się wiedźma, na pozór bezbronna, ale posiadająca szaloną, nieokiełznaną moc. Razem przemierzają świat rozdarty przez wojny i pomniejsze konflikty, zagrożony zagładą na mocy prastarej przepowiedni, która w tajemniczy sposób związana jest z postacią głównej bohaterki.
Zalety prozy Anny Brzezińskiej to potoczysty styl, barwny język oraz pełnokrwiste, wiarygodne psychologicznie postacie bohaterów. Oryginalna wizja wykreowanego fantastycznego świata przedstawiona jest z godną podziwu konsekwencją, baśniowe stworzenia - jadziołek, skrzydłoń, przebiegłe i niebezpieczne szczuraki - żyją na kartach książki.

Saga o zbóju Twardokęsku, część 2
ŻMIJOWA HARFA

W Spichrzy, najpiękniejszym mieście Krain Wewnętrznego Morza, nadchodzi czas karnawału. Zbójca Twardokęsek, sterany po włóczędze przez Góry Żmijowe i starciu ze szczurakami, liczy, że wreszcie wypocznie, posili się na koszt księcia i nażłopie wina, którym wypełniono tego dnia miejskie sadzawki. Niestety, także tutaj doszła wieść o łajdactwach herszta z Przełęczy Zdechłej Krowy i książę nałożył na jego głowę sowitą nagrodę. Zbójca wraz z jaśminową wiedźmą trafia w ręce Powroźników, osławionych spichrzańskich katów i sam władca zamierza zadbać, aby jak najszybciej wyprawić Twardokęska na szubienicę.

Tymczasem Szarka, niepomna na los kompana, ugania się po mieście w poszukiwaniu Koźlarza, a na ulicach i w zaułkach Spichrzy narasta świąteczny zamęt. Mieszkańcy, przerażeni wieściami o rzezi, zgotowanej przez szczuraków okolicznym miasteczkom, topią strach w winie i zabawa staje się coraz bardziej rozbuchana. Tumult wkrótce przeradza się w krwawą ludową rewoltę, która może zagrozić losom miasta. Co gorsza w wieży Śniącego Zarzyczka wypowiada życzenie, budząc przepowiednię i bezpowrotnie zmieniając losy Szarki, Koźlarza, jaśminowej wiedźmy i zbójcy Twardokęska.

Saga o zbóju Twardokęsku, część 3
LETNI DESZCZ. KIELICH

Zima skuła lodem Krainy Wewnętrznego Morza. Bogowie i ludzie szykują się do wojny, która wybuchnie, kiedy tylko zazielenią się trawy. Ku wielkiemu rozgoryczeniu zbója Twardokęska, Szarka wraz z wiedźmą odpłynęła na Wyspy Zwajeckie i nie ma od nich żadnych wieści. Pozostawiony samemu sobie i rozgoryczony lekceważeniem towarzyszy, zbójca powraca do dawnego procederu i w kompanii zbója-szlachcica Bogorii zaczyna łupić na gościńcu.
Nieoczekiwanie spada na niego zaszczytna misja prowadzenia dla rebeliantów konwojów z żywnością i bronią. Niejako przy okazji, Twardokęsek dowiaduje się o legendarnym skarbcu żalnickich kapłanów, który został ocalony z Rdestnika i ukryty gdzieś w Wilczych Jarach. Zbójca, z natury nieskłonny do patriotycznych uniesień, z entuzjazmem zaczyna planować grabież swojego życia.

Saga o zbóju Twardokęsku, część 4
LETNI DESZCZ. SZTYLET

Tej wojny nie dało się uniknąć. Parli do niej wszyscy — i szlacheccy powstańcy, i chłopscy buntownicy, wyczekujący ponownego przyjścia bogini, i ościenni książęta, którzy wśród zamętu chcą uszczknąć dla siebie jak największy szmat zwaśnionego królestwa. Ale kiedy wojna się rozpoczęła, wszystko poszło nie tak. Zupełnie nie tak, jak miało być.

Zaczęło się od Rogobodźca. Bitwy bez Wodzów. Bo kiedy wreszcie armie wyruszyły w pole, okazało się, że nikt nie jest gotów. Koźlarz przemierza niebo w kohorcie martwych władców, którzy pragną jedynie zniszczenia i mordu. Szarka — spętana mocą cudownej wody ze źródła żmijów — wciąż śni na dalekiej Północy. Okaleczony wojenny kniaź Zwajców gnije w niewoli. Tylko Twardokęsek, hołubiony przez rebeliantów jako zbójecki hetman, tkwi na zrewoltowanym żalnickim pograniczu. I w przededniu bitwy musi podjąć decyzję, czy wyruszy na rabunek swojego życia, czy też wesprze powstańców w sprawie, w której zwycięstwo nie wierzy.

A wojna wrze, wciąż nabiera pędu, pochłaniając kolejno bogów i śmiertelników.

***

Anna Brzezińska — OPOWIEŚCI Z WILŻYŃSKIEJ DOLINY

Wilżyńska Dolina jest ukryta pośrodku Gór i — jakkolwiek władyka i pleban mogą mieć w tej kwestii inne zdanie — nieodwołalnie i niepodzielnie należy do Babuni Jagódki. W Wilżyńskiej Dolinie nic nie jest naprawdę tym, czym się wydaje, ale jedna rzecz jest pewna — nie należy lekceważyć Babuni, niewiasty wygadanej, bezczelnej i nader niebezpiecznej. Jej magiczne interwencje bezpowrotnie zmieniają los Szymka świniopasa, który zakochał się w najbogatszej dziewczynie ze wsi i zapragnął zostać żołnierzem, pięknej Jarosławny młynarzówny, wiejskiej ladacznicy i zbójcy Waligóry, a także wielu innych. Z czasem w sielskie życie górskiej osady wkracza wielki świat: opat z pobliskiego klasztoru przysyła kolejnych misjonarzy z zadaniem pognębiania bezwstydnej wiedźmy, książęta toczą krwawe wojny, a grasanci żelazem i ogniem pustoszą okolicę.

Pełna zgryźliwego humoru, przewrotna opowieść, w której baśń miesza się z groteską i zaskakująco współczesną refleksją. „Opowieści z Wilżyńskiej Doliny” to historia świata, w którym nie ma nic groźniejszego niż własne życzenia. Zwłaszcza jeśli się spełniają.

***
Anna Brzezińska — WODY GŁĘBOKIE JAK NIEBO

Półwysep to marmurowe miasta Wybrzeża Mew, które są podobne do chmur z białego kamienia. To również wysokie, dzikie góry, Monti Serpillini, gdzie pasą się kozy o niepokojąco poprzecznych źrenicach i żyją smoki, znające wszystkie pragnienia ludzkich serc. A także Archipelag Purpurowej Piany, zabarwiony krwią martwych gigantów. Ale przede wszystkim Półwysep jest krainą magii i potężnych demonów — kerubów, tronów, serafów — przyzywanych przez magów z dziewięciu sfer nieba i zmienianych w niewolników. Magia — podobnie jak sztuka czytania, pisania i rachunków — jest domeną mężczyzn, gdyż aby spętać demona, należy określić jego pozycję na kopule nieba oraz wypowiedzieć zaklęcie. Wiedźmy zwabiają demony własną krwią, gdyż próby zgłębienia zakazanej wiedzy czarodziejów przez kobiety są nieodmiennie karane śmiercią. Jednak czasami magia staje się zbyt potężna, by trzymać się ludzkich reguł.

Półwysep to świat pełen piękna i niewiarygodnego okrucieństwa, świat, w którym miłość często oznacza zniewolenie, magia obraca się przeciwko swoim władcom, a wolność okazuje się jedynie złudzeniem.

Olsza

Zgadzam się z założycielką tematu. Brzezińska jest bardzo kobieca w najlepszym tego słowa znaczeniu. Do "Opowieści..." muszę mieć specyficzny humorek, czasem element fantastyczny jest tam ledwo co zarysowany, a i opowiadania same w sobie wbrew pozorom bywają ciężkawe. Ale "Wody głębokie jak niebo"... Poezja. I to nie poezja jako tani wyraz uwielbienia czy rymowanki. Te opowieści mają swoją melodię, rytm, nić, wzdłuż której podążają. Pulsują pierwiastkiem żeńskim tak, że aż jestem dumna z zaszczytu bycia kobietą. Są melancholijne, w większości tragiczne i odmalowane tak płynną, miękką kreską, że nie sposób nie porównać ich do obrazu. Trochę jak dym kadzidlany, nieuchwytne, charakterne, niebanalne, drażniące zmysły...
Niestety nie znam nic więcej tej autorki, no, chyba że zapomniałam o jakimś opowiadanku zamieszczonym być może w jednej z licznych polskich antologii. "Wody..." jednak w zupełności wystarczą, żeby rozmarzyć się w jej twórczości.